بررسی تاثیر شوک های قیمتی انرژی بر اقتصاد نفت محور ایران در قالب متد مدلسازی نئوکینزی و استفاده از معادلات تعادل عمومی پویای تصادفی

 

بررسی تاثیر شوک­های قیمتی انرژی بر اقتصاد نفت محور ایران در قالب متد مدلسازی نئوکینزی و استفاده از معادلات تعادل عمومی پویای تصادفی

 

دکتر علی محمدی‌پور و همکاران

 

 

مقاله حاضر بعنوان یکی دیگر از مقالات مستخرج از تز دکتری ایشان، بعد از طی نمودن مراحله داوری و اعمال اصلاحات مورد نظر تیم داوری، در مورخه 99/06/11 برای چاپ در فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مالی مورد پذیرش قرار گرفت و سپس در شماره 57، سال پانزدهم، زمستان1400در صفحات 129 الی 164 همین فصلنامه به چاپ رسید.

 

چکیده:

برخورداری  از سوبسیدهای گسترده و مصرف بی­رویه انرژی، لزوم اصلاح الگوی مصرف و قیمت را متبین می­نماید. مطالعه حاضر بدنبال بررسی آثار اصلاح قیمت حامل­های انرژی بر متغیرهای مهم اقتصاد کلان بوده و بدین منظور یک مدل DSGE نیوکینزی باز کوچک، برای ایران کالیبره و شبیه‌سازی شده است. نتایج حاصل از تحلیل توابع عکس‌العمل آنی نشان می‌دهد، آثار تخریبی در میزان مصرف خانوار، سرمایه­ گذاری بنگاه­ها، تولید غیرنفتی و تولید کل در نتیجه تکانه قیمتی مثبت در حامل­های انرژی، حداقل تا 30 دوره می­تواند اقتصادی ایران را بصورت منفی تحت تاثیر قرار دهد. همچنین کاهش فزاینده در میزان سرمایه­ گذاری طی 9 دوره و بازگشت آن به سطح با ثبات طی 25 دوره، نیز می­تواند بحران ساز گردد. لذا لزوم بهره­ گیری از سیاست­های مکمل برای تشویق سرمایه­ گذاری و مقابله با افزایش قیمت­ها و همچنین نقش دولت در بازتوزیع کارای یارانه­ ها و انجام سرمایه­ گذاری زیربنایی، می­تواند حائز اهمیت فراوان باشد.

 

کلمات کلیدی: شوک قیمتی انرژی، متد تعادل عمومی پویای تصادفی نئوکینزی، اصلاح الگوی مصرف انرژی، توابع عکس‌العمل آنی و اصلاح قیمت انرژی.

 

طبقه بندی GEL: C51،  P18، Q43.

دبررسی تأثیر شوک‌های قیمتی حامل‌های انرژی بر اقتصاد کلان ایران: رویکرد الگوهای تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE)

 

بررسی تأثیر شوک‌های قیمتی حامل‌های انرژی بر اقتصاد کلان ایران: رویکرد الگوهای تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE)

 

دکتر علی محمدی‌پور و همکاران

 

 

مقاله حاضر بعنوان یکی از مقاله مستخرج از تز دکتری ایشان، در فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی (با ضریب تاثیر 1/50و درجه Q1) در مورخه 1399/02/06 مورد پذیرش نهایی قرار گرفت و نهایتاً بعد از صفحه آرایی، در شماره 44، سال یازدهم، پائیز1400 در صفحات 85 الی 104 همین فصلنامه به چاپ رسید.

 

 

چکیده:

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر شوک‌های قیمتی در حامل‌های انرژی منتخب در سبد مصرفی خانوار و توابع تولید بنگاه‌ها (از دو سمت عرضه و تقاضای اقتصاد به‌صورت همزمان) بر اقتصاد کلان ایران بوده که جهت تحقق این مهم، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی متشکل از بخش‌های خانوار، بنگاه‌ها، بخش تجارت خارجی و با تلفیق دولت و بانک مرکزی برای اقتصاد ایران کالیبره و شبیه سازی گردیده است. داده‌های مربوط به برآورد مدل تحقیق به صورت فصلی برای دوره 96-1368 بوده که با استفاده از فیلتر هدریک-پرسکات، متغیرها روندزدایی گردیدند. معادلات نهایی الگو پیرامون وضعیت باثبات خطی‌شده و با استفاده از روش اوهلیگ (1999: 40) معادلات تصادفی خطی شده، به صورت یک الگوی فضا-حالت در محیط برنامه‌نویسی «Matlab» بررسی شدند. نتایج حاصل از شبیه‌سازی و تحلیل توابع عکس‌العمل آنی مدل نشان می‌دهد، تمامی شوک‌های قیمتی در حامل‌های انرژی منتخب، ضمن افزایش هزینه‌های تولید و ایجاد شرایط تورمی، موجب کاهش مصرف کل، سرمایه‌گذاری کل و تقاضای کل می‌شود و به دنبال کاهش تولید محصولات غیرنفتی و تولید کل، میزان اشتغال نیز کاهش پیدا می‌کند. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل واریانس بیان می‌دارد که قسمت عمده تغییرات در اشتغال نسبت به تولید، به ترتیب ناشی از شوک‌های گازوئیل و برق بوده، به‌طوری که 08/1 درصد از تغییرات متغیر اشتغال نسبت به تولید غیرنفتی، ناشی از شوک گازوئیل و 01/1 درصد ناشی از شوک برق، می‌باشد. شدت آثار نامطلوب ایجاد شده در سطح اشتغال در 10 دوره اول پس از وقوع شوک‌های قیمتی انرژی، قابل ملاحظه بوده و این امر بیانگر لزوم توجه ویژه به نرخ بیکاری در زمان پیاده سازی کاملتر قانون هدفمند کردن یارانه می‌باشد.

 

طبقه‌بندی JEL: J48، P18، F45.

 

کلیدواژه‌ها: شوک قیمتی انرژی، اقتصاد کلان، اشتغال و الگوی DSGE.

 

بررسی تاثیر شوک های پایه پولی و درآمدهای نفتی دولت بر اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک مدلسازی تعادل عمومی پویای تصادفی

 

بررسی تاثیر شوک­های پایه پولی و درآمدهای نفتی دولت بر اقتصاد ایران با استفاده از تکنیک مدلسازی تعادل عمومی پویای تصادفی

                                                                  

دکتر علی محمدی پور و همکاران

 

مقاله حاضر بعنوان اولین مقاله مستخرج از تز دکتری ایشان، در فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی (با ضریب تاثیر 1/50و درجه Q1) در مورخه 1398/09/16 مورد پذیرش نهایی قرار گرفت و نهایتاً بعد از صفحه آرایی، در شماره 39، سال دهم، تابستان 1399 در صفحات 93 الی 112 همین فصلنامه به چاپ رسید.

 

چکیده:

با تاکید بر طراحی مسیرهای چهارگانه تاثیرگذاری نفت و انرژی بر اقتصاد ایران، یک الگوی جامع نئوکینزی تعادل عمومی پویای تصادفی شبیه­سازی گردیده است. در مطالعه حاضر شوک­های وارده بر دو مسیر مهم پایه پولی و درآمدهای نفتی دولت آنالیز می­شود. تکانه پولی علاوه بر تورم، بصورت آنی بر نرخ ارز اسمی و حقیقی، سرمایه­گذاری بنگاه­ها، اشتغال، تولید، واردات کالاهای مصرفی و سرمایه­ای، تاثیرات مثبت داشته و تکانه درآمدهای ارزی نفتی نیز با افزایش مخارج عمرانی و جاری دولت، سطح عمومی قیمت­ها، واردات کالاهای سرمایه­ای و مصرفی و مصرف خانوار در دوره اول، طرف تقاضای اقتصاد را بصورت مقطعی منبسط نموده و تولید غیرنفتی را به میزان 8/0% افزایش می­دهد. در مقابل با کاهش سرمایه­گذاری بخش خصوصی و اشتغال، تولید غیرنفتی طی 2 دوره بشدت کاهش یافته و حتی از وضعیت با ثبات بلندمدت نیز تنزل می­یابد که به مفهوم تحقق پدیده نفرین منابع در اقتصاد ایران می­باشد. از طرفی نیز در نتیجه وقوع شوک درآمدهای نفتی، همزمان با افزایش هزینه­های عمرانی دولت و کاهش سرمایه­گذاری بنگاه­ها، وقوع اثر برون­رانی در اقتصاد ایران تقویت می­گردد.

 

طبقه‌بندی JEL: E58، E37، Q33.

 

کلیدواژه‌ها: پایه پولی، درآمدهای نفتی دولت، مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، نفرین منابع و اثر برون­رانی.